Gümrük müşaviri olabilmek için yerine getirilmesi gereken koşullar Gümrük Kanunu ile belirlenir. Buna göre, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olan ve kamu haklarından mahrum bulunmayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, belirli koşulları sağlamaları halinde, önce Gümrük Müşavir Yardımcısı, daha sonra da Gümrük Müşaviri olabilirler. Gümrük Müşavir Yardımcısı ve sonra Gümrük Müşaviri olabilmek için öncelikle kişinin, dikkatsizlik ve tedbirsizlik sebebiyle işlenen suçlar olan taksirli suçlar hariç olmak üzere, Kanun’da sayılan belirli suçlardan hüküm giymemiş olması gerekir. Ayrıca, ceza veya disiplin soruşturması nedeniyle memuriyetten çıkarılmış olan kişilerin gümrük müşavir yardımcısı/gümrük müşaviri olması mümkün değildir. Bunları izleyen iki diğer önemli koşul, gümrük müşavir yardımcılarının görmeleri gereken eğitim ve yapmaları gereken staj ile ilgilidir. Gümrük Müşavir Yardımcısı olabilmek için aranılan eğitim şartı Gümrük Kanunu’nun 227. Maddesi ile belirlenmiş bulunmaktadır. Buna göre, Gümrük Müşavir Yardımcısı olabilmek için, Kanunla belirlenen diğer koşulları sağlamanın yanı sıra, hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği dallarında eğitim veren fakülte ve yükse okullardan veya denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak veya diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra yukarıda belirtilen bilim dallarından lisans üstü seviyede diploma almış olmak ya da ön lisans eğitimi veren gümrük, dış ticaret ve Avrupa Topluluğu konularında uzmanlık programı olan meslek yüksek okullarından mezun olmak gereklidir. Bu koşulları sağlayan kişilerin bir gümrük müşavirliği şirketinde stajyer olarak 1 yıl staj görmesi zorunludur. Gümrük müşaviri olabilmek için , Kanunla belirlenen diğer koşulları sağlamanın yanı sıra, hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği dallarında eğitim veren fakülte ve yükse okullardan veya denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak gereklidir. Diğer taraftan, Gümrük Kanunu bakanlık personeline Gümrük müşavir yardımcısı ve Gümrük müşaviri olmak için bazı haklar tanımıştır. Stajını tamamladıktan sonra gümrük müşavir yardımcılığı sınavında başarılı olarak gümrük müşavir yardımcısı olan ve bundan sonra en az 2 yıl süreyle bir gümrük müşavirinin yanında gümrük müşavir yardımcısı olarak çalışan kişiler, diğer şartları da taşımaları durumunda, gümrük müşavirliği sınavına girebilirler. Bir ve iki yıllık staj ve çalışma süreleri hesaplanırken SGK'dan alınmış olan hizmet dökümlerinde yer alan süreler dikkate alınır. Farklı yerlerde çalışılan sürelerin tamamı hesaplamaya dahil edilir. Aynı anda iki farklı müşavir yanında yapılan çalışmalardan sadece biri hesaplamaya ilave edilir. Ticaret Bakanlığı tarafından yılda bir kez yapılan Gümrük Müşavirliği sınavında başarılı olan Gümrük Müşavir Yardımcıları, Gümrük Müşaviri olmaya hak kazanırlar. Gümrük Müşavirliği sınavına girecek kişilerin, yukarıda belirtilen ve sınava giriş şartı olarak aranan koşulları, sınavın açıldığı yıl başı itibariyle sağlamaları gerektiğini hatırlatmak isteriz. Gümrük Müşavirliği sınavında başarılı olan kişilere bu kişilere bu mesleği yapabileceklerine dair bir izin belgesi verilir. Bunlardan başka, yine Gümrük Kanunu uyarınca, gümrük müşavirlerinin kanunda öngörülen faaliyetlerini yapmalarına engel hastalıklarının bulunmaması gereklidir. Bu konuda tereddüt edilmesi halinde, Ticaret Bakanlığı tarafından tam teşekküllü resmi sağlık kurumlarından sağlık raporu istenebilir.
