Günümüzde hiçbir ürünün üretim süreci başından sonuna kadar tek bir ülkenin sınırları içinde gerçekleştirilmiyor. Dünyanın her yerinde üreticiler farklı ülkelerden hammadde temin ederek üretim yapıyorlar. Bir ürünün üretimi bir ülkede başlayıp, başka bir ülkede tamamlanabiliyor. Türkiye’de üretilen bir eşyada, yerli girdilerin yanı sıra, pek çok ülkeden ithal edilen girdiler kullanılabiliyor. Tamamen kendi yerli girdilerini kullanarak üretim yapabilen ülke veya tamamen yerli girdiler kullanılarak üretilen bir ürün bulmak giderek zorlaşıyor. Üretim süreçlerinde yaşanan bu değişim, menşe kavramının ve menşe kurallarının uluslararası ticaretteki rolünü ve önemini arttırdı. İki ülke arasında ticarete konu edilen bir eşyadan alınacak vergiler ve eşyanın tabi olacağı ticaret politikası önlemleri, eşyanın menşeine göre belirleniyor ve farklılaşıyor. Günümüzde “eşyanın menşei”, dış ticaretin en kilit kavramlarından birisidir. Çünkü:
- İthalattan alınacak gümrük vergilerinin hesaplanmasında,
- Ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasında,
- Dış ticaret istatistiklerinin tutulmasında,
O eşyanın menşe ülkesi esas alınır. Uluslararası ticarete konu olan bir eşyanın menşeinden bahsederken, o eşyanın hangi ülkeden geldiğinden değil, hangi ülkede üretilmiş olarak addedilmesi gerektiğinden bahsettiğimizi hatırlatalım. Eşyanın menşei; eşyanın tarife sınıflandırması ve gümrük kıymeti ile birlikte gümrük vergilerinin hesaplanmasında kullanılan temel faktörlerden biridir.
İthalattan alınacak gümrük vergilerinin hesaplanmasında ve ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasında menşe kavramının nasıl belirleyici olduğu konusunda daha detaylı bilgi almak için bu rehberin “İthalat” ve “Vergilendirme” bölümünde verilen bilgileri inceleyebilirsiniz.